Augmentacja kości to zabieg chirurgiczny, którego celem jest odbudowa i zwiększenie objętości tkanki kostnej w miejscach, gdzie jej ilość jest niewystarczająca. Procedura polega na wprowadzeniu materiału kostnego (naturalnego lub syntetycznego) w okolice ubytku, co stymuluje organizm do wytworzenia nowej kości.W jakim celu jest ona przeprowadzana? Tego dowiesz się z dalszej części tekstu.
Kiedy augmentacja kości jest potrzebna?
Utrata zębów prowadzi do stopniowego zaniku kości szczęki. Dzieje się tak, ponieważ brak stymulacji kości przez korzeń zęba powoduje jej resorpcję. Im dłużej ząb jest nieobecny, tym większy ubytek tkanki kostnej powstaje. Znaczny zanik kości uniemożliwia założenie protezy zębowej opartej na implantach, gdyż brakuje dla nich solidnego oparcia.
Augmentacja kości szczęki pozwala odbudować utraconą tkankę kostną i stworzyć optymalne warunki dla osadzenia implantu. Dzięki temu możliwe jest trwałe i estetyczne uzupełnienie braków zębowych protezą opartą na implantach. Zabieg ten jest więc kluczowy dla pacjentów, którzy z powodu zaniku kości nie kwalifikują się do bezpośredniej implantacji.
Jaki jest przebieg zabiegu augmentacji kości?
Przed zabiegiem augmentacji kości niezbędna jest dokładna diagnostyka stomatologiczna i radiologiczna. Lekarz ocenia stan uzębienia, przyzębia oraz ilość i jakość tkanki kostnej na podstawie zdjęć rentgenowskich (pantomograficznych) oraz tomografii komputerowej (CBCT). To pozwala precyzyjnie zaplanować zabieg i dobrać optymalną technikę augmentacji.
Pacjent przygotowujący się do zabiegu powinien poinformować lekarza o przyjmowanych lekach i chorobach ogólnoustrojowych. Niektóre schorzenia i terapie, jak cukrzyca, osteoporoza czy chemioterapia, mogą wpływać na gojenie tkanek i proces regeneracji kości. Przed zabiegiem zaleca się również profesjonalne czyszczenie zębów i wyleczenie ewentualnych stanów zapalnych jamy ustnej.
Jakie są etapy zabiegu augmentacji kości?
Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, a w bardziej rozległych i skomplikowanych przypadkach także w sedacji lub znieczuleniu ogólnym. Chirurg odsłania okolicę ubytku kostnego, wykonując nacięcie dziąsła. Następnie wprowadza materiał kostny (autogenny, allogenny, ksenogenny lub alloplastyczny) w miejsce ubytku i modeluje go, odtwarzając prawidłową anatomię wyrostka zębodołowego.
Materiał kostny może pochodzić z innego miejsca jamy ustnej pacjenta (np. z okolicy żuchwy) lub z talerza kości biodrowej. Stosuje się również preparaty kości zwierzęcej (np. wołowej) i syntetyczne substytuty kości. Augmentowaną okolicę pokrywa się specjalną membraną, która chroni materiał i ułatwia jego przebudowę. Na koniec lekarz zszywa ranę, zamykając dostęp chirurgiczny.
Jak wygląda rekonwalescencja po zabiegu augmentacji kości?
Po augmentacji kości pacjent może odczuwać umiarkowany ból i obrzęk tkanek utrzymujący się kilka dni. W tym czasie należy stosować przepisane leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz schładzać okolicę zabiegu. Przez pierwsze dni zaleca się dietę płynną lub półpłynną, z wyłączeniem pokarmów wymagających gryzienia.
Pełna przebudowa augmentowanej kości i jej integracja z organizmem trwa od kilku do kilkunastu miesięcy. W tym okresie wykonuje się kontrolne zdjęcia rentgenowskie, aby ocenić postępy gojenia. Dopiero po stwierdzeniu prawidłowej regeneracji kości można przystąpić do kolejnego etapu leczenia – wszczepienia implantów zębowych.
Wskazania i przeciwwskazania do augmentacji kości
Zabieg augmentacji kości jest wskazany u pacjentów ze znacznym ubytkiem tkanki kostnej szczęki lub żuchwy, uniemożliwiającym założenie implantów zębowych. Najczęściej dotyczy to osób, które utraciły zęby w wyniku urazu, paradontozy lub długotrwałego procesu próchnicowego i od dłuższego czasu użytkują ruchome protezy zębowe.
Kiedy jeszcze zaleca się augmentację kości?
Augmentacja jest również zalecana pacjentom z wrodzonymi wadami części twarzowej czaszki, np. rozszczepem podniebienia. Odbudowa struktur kostnych umożliwia im prawidłową rehabilitację protetyczną i poprawę warunków zgryzowych. Zabieg ten jest także elementem leczenia ubytków kości spowodowanych zmianami patologicznymi, jak torbiele czy nowotwory szczęk.
Jakie są przeciwwskazania do zabiegu?
Przeciwwskazaniami do augmentacji kości są ogólnoustrojowe schorzenia i stany wpływające negatywnie na regenerację tkanek. Należą do nich m.in. niewyrównana cukrzyca, choroby autoimmunologiczne, zaburzenia krzepnięcia krwi, osteoporoza, chemioterapia i radioterapia. Czynnikiem dyskwalifikującym jest także aktywny proces zapalny w jamie ustnej i przyzębiu.
Względnym przeciwwskazaniem do zabiegu jest palenie tytoniu. Nikotyna upośledza mikrokrążenie i proces gojenia, co może prowadzić do niepowodzenia augmentacji. Palącym pacjentom zaleca się zaprzestanie lub maksymalne ograniczenie palenia przynajmniej na 2-3 tygodnie przed i po zabiegu.
Jakie są możliwe powikłania i ryzyko związane z augmentacją kości?
Jak każda procedura chirurgiczna, również augmentacja kości szczęki może wiązać się z pewnymi powikłaniami. Do najczęstszych komplikacji pozabiegowych należą:
- Krwawienie i krwiak w okolicy operowanej;
- Obrzęk i zasinienie tkanek twarzy;
- Infekcja rany i stan zapalny kości (rzadko);
- Uszkodzenie nerwów i przejściowe zaburzenia czucia (drętwienie, mrowienie);
- Odrzucenie przeszczepu kostnego (bardzo rzadko).
Ryzyko poważnych powikłań po augmentacji kości jest niewielkie, pod warunkiem przestrzegania zaleceń pozabiegowych oraz właściwej kwalifikacji pacjenta. Większość komplikacji ma charakter przejściowy i ustępuje samoistnie lub pod wpływem leczenia farmakologicznego.
Jak zminimalizować ryzyko powikłań?
Aby zminimalizować ryzyko powikłań po zabiegu augmentacji kości, konieczne jest stosowanie się do zaleceń chirurga w okresie pozabiegowym. Należy do nich przyjmowanie przepisanych antybiotyków i leków przeciwzapalnych, delikatne płukanie jamy ustnej, dokładna higiena i nie podejmowanie wysiłku fizycznego przez 2-3 dni.
Przed zabiegiem warto również zadbać o wyleczenie wszelkich stanów zapalnych jamy ustnej, usunięcie kamienia nazębnego i profesjonalne oczyszczenie zębów. Zdrowe przyzębie i błona śluzowa to mniejsze ryzyko infekcji. Przez kilka tygodni po zabiegu należy unikać forsownego wysiłku, sauny, gorących kąpieli i silnej ekspozycji twarzy na słońce.
Jakie są koszty augmentacji kości?
Ze względu na dużą rozpiętość cen, wynikającą z powyższych czynników, trudno jednoznacznie określić koszt augmentacji kości szczęki. Orientacyjnie zabieg ten kosztuje od 1000 do 4000 zł za jeden odcinek łuku zębowego. Do tego należy doliczyć koszt konsultacji, znieczulenia, badań dodatkowych i leków.
Czynniki wpływające na koszt zabiegu augmentacji
Cena augmentacji kości zależy od wielu czynników, takich jak:
- Rozległość i stopień skomplikowania ubytku kostnego;
- Rodzaj użytego materiału kostnego (naturalny, syntetyczny);
- Metoda augmentacji (przeszczep bloku kostnego, materiał sypki, membrany);
- Konieczność wykonania zabiegów dodatkowych (ekstrakcja zęba, plastyka tkanek miękkich);
- Doświadczenie i renoma chirurga;
- Lokalizacja gabinetu stomatologicznego.
Czy augmentacja kości jest refundowana?
Augmentacja kości, podobnie jak implanty zębowe i protezy oparte na implantach, nie jest refundowana przez NFZ. Leczenie to nie jest objęte systemem publicznej opieki zdrowotnej ze względu na wysokie koszty. Pacjenci decydujący się na augmentację muszą liczyć się z pełną odpłatnością za zabieg.
Niektóre prywatne gabinety stomatologiczne oferują jednak możliwość rozłożenia płatności na raty lub skorzystania z kredytu medycznego. Warto zasięgnąć informacji o dostępnych opcjach finansowania, aby dobrać najkorzystniejszą formę w indywidualnej sytuacji. Dzięki temu koszt augmentacji kości może być znacznie bardziej przystępny.
