Ortodoncja
W Ortodoncji zajmujemy się leczeniem wad zgryzu ich badaniem oraz zapobieganiem. Leczenie ortodontyczne polega na zaplanowaniu, wykonaniu i założeniu aparatów ortodontycznych, w przypadku zębów mlecznych są to aparaty ruchome (wyjmowane) a przy zębach stałych aparaty stałe z zamkami mocowanymi do zębów na stałe na cały okres leczenia.
Nazwa aparatów ruchomych wynika z możliwości wyjęcia ich z jamy ustnej przez pacjenta bez pomocy lekarza ortodonty. Większość aparatów tego typu stosujemy u dzieci i młodzieży w okresie wzrostu a samo noszenie aparatu ma pomóc we właściwym wzroście i ustawieniu wyrastających zębów stałych. Lekarz ortodonta po uprzednim zleceniu niezbędnych badań diagnostycznych, projektuje i zleca pracowni ortodontycznej wykonanie odpowiedniego w danym przypadku rodzaju aparatu. Tak wykonany aparat pacjent użytkuje samodzielnie, korygując jego ustawienie wedle zaleceń lekarza. Co około 4-6 tygodni konieczna jest wizyta kontrolna, podczas której sprawdzamy czy aparat funkcjonuje prawidłowo oraz czy osiągamy zamierzone efekty, korygując jego ustawienia i sprawdzając stan oraz położenie zębów.
Noszenie aparatów ruchomych wymaga dużej dyscypliny oraz świadomości zarówno u samego dziecka jak i u jego rodzica. Tylko pełna współpraca z ortodontą i przestrzeganie jego zaleceń co do sposobu użytkowania aparatu, higieny oraz diety daje zamierzone efekty leczenia.
Aparaty stałe stosujemy u pacjentów, którzy posiadają już swoje stałe uzębienie, a których złe ustawienie doprowadziło do powstania wady zgryzu. Główną cechą tych aparatów jest to, że są one założone w jamie ustnej pacjenta na stałe i nie ma możliwości ich wyjmowania tak jak jest to w przypadku aparatów ruchomych. Głównym i najbardziej widocznym elementem aparatu stałego są zamki, które są przyklejane do zębów za pomocą specjalistycznych, bardzo mocnych klejów jak sama nazwa wskazuje, przez cały okres leczenia na stałe są przymocowane do zębów. Aby zamki mogły przemieszczać ząb we właściwym kierunku zakłada się do nich specjalny łuk (drucik), który w zależności od rodzaju aparatu albo jest utrzymywany za pomocą gumek (ligatur) albo sam zamek jest tak skonstruowany że konieczność stosowania tych gumek jest wyeliminowana. Aparaty stałe pozwalają na bardzo precyzyjne przemieszczanie zębów w łuku zębowym. Stosuje się je zarówno u dzieci jak i u dorosłych.
Rodzaje aparatów, które zakładamy w Dental Medicenter:
Standardowe aparaty metalowe- gdzie łuk mocowany jest do aparatu za pomocą ligatur.
- Możliwość wyboru koloru ligatur przez pacjenta
- Najniższa cena spośród wszystkich aparatów stałych
- Wizyty kontrolne co około 4-5 tygodni
- Leczenie większości rodzajów wad zgryzu
Aparaty bezligaturowe – w tych aparatach łuk przymocowany jest specjalnymi klamrami wbudowanymi w zamki.
- Brak konieczności stosowania ligatur
- Krótszy czas noszenia aparatu
- Rzadsze wizyty kontrolne (co 6 tygodni)
- Łatwiejsza higiena
Aparaty estetyczne – charakteryzujące się wysoką estetyką dzięki mniejszej widoczności zamków.
- Zamki w kolorze zębów bądź szafirowe
- Aparat bardzo dyskretny dla osób ceniących estetykę
- Dodatkowo możliwość zastosowania łuku w kolorze zębów
- Wizyty kontrolne co 4-5 tygodni
ETAPY LECZENIA ORTODONTYCZNEGO:
Krok pierwszy – Diagnostyka
Na tym etapie lekarz ortodonta wyklucza ewentualne przeciwwskazania do leczenia ortodontycznego. Przed założeniem aparatu ortodontycznego zęby muszą być zdrowe i pozbawione kamienia nazębnego oraz osadu. W przypadku stwierdzenia ubytków próchnicowych lub kamienia nazębnego niezbędne jest leczenie przygotowawcze polegające na wyleczeniu ubytków i usunięciu kamienia nazębnego.
Krok drugi – Planowanie leczenia
Na podstawie zdjęć rentgenowskich (zdj. cefalometryczne i pantomograficzne) oraz badania stomatologicznego lekarz ortodonta diagnozuje wadę zgryzu. Pobiera także wyciski górnych i dolnych zębów, na podstawie których technik ortodontyczny przygotowuje ich gipsowe modele . Modele wraz ze zdjęciami rentgenowskimi są niezbędne do przygotowania planu leczenia a w przypadku aparatów ruchomych są niezbędne do zaprojektowania i wykonania aparatu przez technika. Przygotowanie indywidualnego planu leczenia w brew pozorom nie jest takie proste jak nam się wydaje, obejmuje pomiary cefalometryczne i analizę gipsowych modeli zębów. W gotowym planie leczenia lekarz ortodonta przedstawia typ lub typy wady zgryzu, rodzaj zastosowanego aparatu ortodontycznego oraz poszczególne kroki leczenia.
Krok trzeci – Założenie aparatu
Aparaty stałe, jak sama nazwa wskazuje, są naklejane na zęby na stałe. Sam proces klejenia aparatu trwa około 1 godzinę. W większości przypadków leczenia ortodontycznego wskazane jest zakładanie aparatu na oba łuki zębowe, zazwyczaj aparaty nie są naklejane jednocześnie niekiedy odbywa się to nawet w kilkumiesięcznych odstępach.
Na koniec zostają udzielone informacje odnośnie higieny jamy ustnej z aparatem stałym oraz diety zalecanej w przypadku jego użytkowania.
Jeśli zaplanowano leczenie ortodontyczne za pomocą aparatu ruchomego, jest on wcześniej przygotowywany w laboratorium ortodontycznym. Rolą lekarza ortodonty na tej wizycie jest umieszczenie po raz pierwszy aparatu w jamie ustnej, kontrola jego wykonania i dopasowania oraz aktywacja ewentualnych elementów aktywnych, takich jak klamry i śruby. Lekarz ortodonta udziela także wskazań odnośnie użytkowania aparatu, podając między innymi minimalną liczbę godzin w ciągu doby, kiedy powinien on być użytkowany. W przypadku aparatów ruchomych wyposażonych w śruby częstym zaleceniem jest także samodzielna regulacja rozstawu śruby we wskazanych przez ortodontę terminach. Końcowym etapem są wskazania dotyczące higieny jamy ustnej oraz samego aparatu.
Krok czwarty – Wizyty kontrolne
W przypadku leczenia aparatami stałymi wizyty kontrolne odbywają się co 4-8 tygodni w zależności od rodzaju założonego aparatu. Wizyty kontrolne polegają na aktywacji (wymianie) łuków bądź innych elementów aktywnych. Lekarz ortodonta na bieżąco kontroluje postęp leczenia i w razie potrzeby modyfikuje plan leczenia lub wprowadza kolejne elementy aktywne. Istotne jest regularne stawianie się na wizytach kontrolnych w innym przypadku leczenie może ulec znacznemu wydłużeniu.
W przypadku aparatów ruchomych wizyty kontrolne mają na celu aktywowanie ich elementów aktywnych i kontrolę postępów leczenia.
Krok piąty – Zdjęcie aparatu
W momencie uzyskania pożądanego efektu leczenia, prawidłowego ustawienia zębów w łuku oraz prawidłowych kontaktów zgryzowych aparat można zdjąć. Zdjęcie aparatu trwa ok 45 minut i polega na zdejmowaniu zamków za pomocą specjalnych kleszczy oraz usunięciu kleju pozostałego na zębach. Po zdjęciu aparatu zaleca się wykonanie pełnego pakietu higienizacyjnego (saling, piaskowanie, fluoryzacja) oraz przeglądu stomatologicznego.
W przypadku aparatów ruchomych ten etap oznacza po prostu zaprzestanie ich używania. Należy jednak pamiętać, że decyzję o zaprzestaniu używania aparatu ruchomego może podjąć tylko lekarz ortodonta.
Krok szósty – Retencja (utrwalenie efektów leczenia)
Jest to bardzo ważny etap leczenia ortodontycznego. Polega na kontrolowaniu przebytego leczenia ortodontycznego, które niestety nie jest od razu trwałe. Brak kontroli po zdjęciu aparatu może skutkować przesunięciem się zębów w niekorzystny sposób. Dlatego też niezbędna jest tak zwana retencja, czyli utrwalenie uzyskanych efektów leczenia i nowego układu zębów. Istnieją dwa podstawowe typy retencji: stała i ruchoma.
Retencja stała, podobnie jak aparaty stałe, jest na stałe zamocowana w jamie ustnej, najczęściej w postaci retainera (metalowego drucika przymocowanego od wewnętrznej strony zębów). Zaletą tego typu retainera jest jego niewidoczność, wadą utrudniona higiena jamy ustnej tej okolicy a przez to zwiększona tendencja do odkładania się kamienia nazębnego.
Retencja ruchoma to najczęściej tak zwana płytka retencyjna. Wyglądem jest ona zbliżona do aparatu ruchomego, jednak jej celem nie jest przesuwanie zębów, a jedynie utrzymanie aktualnego układu. Płytka retencyjna ma tę zaletę, że może być w każdej chwili wyjęta przez pacjenta, na przykład przed posiłkiem lub myciem i nitkowaniem zębów.
Czas trwania retencji zależy od stany sprzed leczenia (w zależności od wady, trudności leczenia oraz wieku pacjenta) Na początku wizyty kontrolne odbywają się co miesiąc, następnie co 2-3 miesiące, w późniejszym etapie nawet co 6-12 miesięcy ( o częstotliwości wizyt decyduję lekarz prowadzący).
Bezpośrednio po zakończeniu leczenia płytkę retencyjną powinno się nosić całą dobę, w dzień i w nocy, wyjmując tylko do posiłków i zabiegów higienicznych. Po kilku miesiącach stopniowo ogranicza się czas użytkowania płytki do kilku godzin dziennie i spania w nocy a ostatecznie używa się jej tylko podczas snu – pod koniec okresu retencji nawet nie w każdą noc.
W naszej klinice leczeniem ortodontycznym zajmują się doktor Aleksandra Adynowska-Sołtan oraz doktor Aneta Aponte Navas
