Proteza akrylowa – kiedy warto wybrać i jak o nią dbać?

Niska cena i możliwość refundacji przez NFZ sprawiają, że proteza akrylowa jest często pierwszym wyborem w przypadku częściowej lub całkowitej utraty zębów. Jej dopasowanie wymaga jednak kilku wizyt w gabinecie, a późniejszy komfort użytkowania zależy od prawidłowej pielęgnacji i regularnych kontroli.

Czym jest proteza akrylowa?

Proteza akrylowa to popularne ruchome uzupełnienie protetyczne, stosowane w przypadku częściowych lub całkowitych braków w uzębieniu. Wykonuje się ją z akrylu – wytrzymałego tworzywa, które z powodzeniem imituje wygląd naturalnych dziąseł oraz zębów. Jej konstrukcja składa się z różowej płyty akrylowej, która imituje dziąsło, oraz osadzonych w niej sztucznych zębów. Warianty częściowe często wyposażone są w metalowe klamry zapewniające lepszą stabilizację, a podstawowym zadaniem protezy jest przywrócenie funkcji żucia, mowy oraz estetyki uśmiechu.

Rodzaje protez akrylowych

Protezy akrylowe dzielą się na dwa podstawowe rodzaje, a wybór odpowiedniego zależy od liczby brakujących zębów pacjenta oraz indywidualnych warunków w jamie ustnej:

• protezy akrylowe częściowe – są przeznaczone dla pacjentów, którzy utracili kilka zębów, ale wciąż posiadają część własnego uzębienia. Uzupełniają one luki, chroniąc pozostałe zęby przed przesuwaniem się i przywracając prawidłową funkcję żucia. Ich stabilność jest często wzmacniana przez druciane klamry, które mocują protezę do naturalnych zębów;
• protezy akrylowe całkowite – stosuje się je u pacjentów z całkowitym bezzębiem w jednej lub obu szczękach. Górna proteza utrzymuje się na miejscu dzięki przyleganiu do podniebienia, podczas gdy dolna opiera się na wyrostku zębodołowym, co sprawia, że jej stabilizacja jest trudniejsza. Celem obu wariantów jest pełna rekonstrukcja łuków zębowych.

Zalety protez akrylowych

Mimo dostępności nowocześniejszych rozwiązań, protezy akrylowe wciąż cieszą się dużą popularnością, głównie za sprawą kilku istotnych zalet. Przede wszystkim ich niska cena w porównaniu do mostów czy implantów czyni je szeroko dostępnym rozwiązaniem protetycznym. Dodatkowym atutem finansowym jest możliwość pełnej refundacji przez NFZ, dzięki czemu pacjent może nie ponosić żadnych kosztów. Użytkownicy cenią je również za krótki czas realizacji, który zwykle nie przekracza kilkunastu dni, oraz za skuteczne przywrócenie ważnych funkcji, takich jak zdolność gryzienia i wyraźna wymowa.

Wady protez akrylowych

Protezy akrylowe nie są jednak pozbawione wad. Warto znać ich ograniczenia przed podjęciem decyzji:

• długi okres adaptacji – przyzwyczajenie się do mówienia i jedzenia w protezie wymaga czasu, a początkowo pacjenci mogą odczuwać dyskomfort;
• nacisk na dziąsła i kość – przenoszenie sił żucia na błonę śluzową może prowadzić do zaniku kości, co z czasem prowadzi do pogorszenia jej dopasowania;
• ograniczona stabilność – problem dotyczy zwłaszcza protezy dolnej i może utrudniać jedzenie twardszych pokarmów;
• porowatość materiału – akryl może chłonąć zapachy i ulegać przebarwieniom od kawy, herbaty czy dymu papierosowego.

Koszt protezy akrylowej

Koszt protezy akrylowej to jeden z głównych czynników decydujących o jej popularności. Ostateczna cena zależy od kilku czynników, w tym rodzaju uzupełnienia (częściowe lub całkowite) oraz indywidualnego cennika danego gabinetu stomatologicznego.

W gabinetach prywatnych koszt protezy częściowej zaczyna się od około 600 zł, a całkowitej może wynieść od 800 do 1200 zł za jeden łuk. Podane kwoty są orientacyjne i nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu Cywilnego. Kosztorys możemy przedstawić dopiero po wizycie pacjenta w naszym centrum.

Warto jednak pamiętać, że protezy te podlegają refundacji przez NFZ. W ramach ubezpieczenia zdrowotnego pacjentowi przysługuje:

• bezpłatna proteza akrylowa (częściowa z min. 5 brakami lub całkowita) – raz na 5 lat;
• naprawa protezy – raz na 2 lata.

Jak dbać o protezę akrylową?

Aby proteza służyła jak najdłużej, a jama ustna pozostała w dobrym zdrowiu, bardzo ważna jest prawidłowa higiena. Po każdym posiłku należy ją przynajmniej przepłukać pod bieżącą wodą w celu usunięcia resztek jedzenia. Podstawą jest jednak jej dokładne mycie, co najmniej dwa razy dziennie. Należy do tego używać specjalnej szczoteczki i pasty przeznaczonej do protez, ponieważ tradycyjne pasty do zębów zawierają substancje ścierne, które mogą porysować delikatną powierzchnię akrylu.

Ważnym elementem dbania o komfort dziąseł jest wyjmowanie protezy na noc, co pozwala im odpocząć i się zregenerować. W tym czasie powinna być przechowywana na sucho w przewiewnym pojemniku. Uzupełnieniem domowej pielęgnacji są regularne wizyty kontrolne u stomatologa, które są niezbędne do oceny stanu jamy ustnej oraz prawidłowego dopasowania protezy.

Proces wykonania protezy akrylowej

Wykonanie protezy akrylowej to proces wieloetapowy, który zazwyczaj wymaga kilku wizyt w gabinecie stomatologicznym. Oto jak przebiega ten proces:

1. Pierwsza wizyta: stomatolog przeprowadza wywiad, bada jamę ustną i pobiera wyciski obu szczęk, które są podstawą do wykonania modelu diagnostycznego;
2. Druga wizyta: na podstawie modeli gipsowych technik dentystyczny przygotowuje wzorniki zwarciowe. Na tym etapie stomatolog ustala wysokość zgryzu i linię uśmiechu oraz dobiera kolor i kształt przyszłych zębów;
3. Trzecia wizyta: pacjent przymierza próbną protezę, w której zęby osadzone są w wosku. To decydujący moment na wprowadzenie ewentualnych korekt estetycznych i funkcjonalnych;
4. Czwarta wizyta: po zaakceptowaniu przez pacjenta wersji próbnej, laboratorium wykonuje ostateczną protezę z akrylu. Stomatolog oddaje gotowe uzupełnienie, sprawdza jego dopasowanie i przekazuje instrukcje dotyczące użytkowania.

Proteza akrylowa a inne rozwiązania protetyczne

Proteza akrylowa jest tylko jednym z wielu rozwiązań dostępnych we współczesnej protetyce. Aby wybrać rozwiązanie najlepiej dopasowane do swoich potrzeb, warto porównać ją z innymi dostępnymi opcjami.

Rodzaj uzupełnienia	Charakterystyka	Zalety	Wady
Proteza akrylowa	Płyta akrylowa osiadająca na dziąsłach	Niska cena, szybkie wykonanie, refundacja NFZ	Mniejsza stabilność, ryzyko zaniku kości, mniejszy komfort
Proteza szkieletowa	Metalowy szkielet oparty na zębach	Wysoka stabilność, ochrona kości, większy komfort	Wyższa cena, wymaga posiadania własnych zębów
Proteza elastyczna	Tworzywa termoplastyczne (np. akron)	Duża elastyczność i komfort, estetyczne klamry	Wyższa cena, brak refundacji NFZ, trudniejsza naprawa
Implanty zębowe	Tytanowe śruby w kości i korony protetyczne	Najwyższy komfort i stabilność, hamowanie zaniku kości	Najwyższy koszt, inwazyjność, długi proces leczenia