Proteza szkieletowa – właściwości, zastosowanie, zalety i wady

Braki w uzębieniu to nie tylko kwestia estetyki, ale i codziennego komfortu. Proteza szkieletowa to nowoczesne rozwiązanie, które przywraca pewność siebie i funkcjonalność. Dowiedz się, jak działa, komu jest polecana i dlaczego warto ją wybrać – przeczytaj nasz artykuł!

Czym jest proteza szkieletowa?

Proteza szkieletowa to zaawansowane, ruchome uzupełnienie protetyczne, przeznaczone dla pacjentów z częściowymi brakami zębowymi, których własne, zdrowe zęby mogą posłużyć za filary. Jej konstrukcja bazuje na precyzyjnym metalowym szkielecie, do którego przymocowano akrylowe elementy imitujące dziąsła oraz sztuczne zęby.

Tę protezę wyróżnia sposób mocowania. Stabilizację w jamie ustnej zapewniają precyzyjnie zaprojektowane elementy, takie jak metalowe klamry, dyskretne zatrzaski czy zasuwy. Taka budowa sprawia, że siły żucia rozkładają się w sposób fizjologiczny – częściowo na zęby, a częściowo na błonę śluzową, co zapewnia wysoki komfort i ochronę pozostałych zębów przed przeciążeniem.

W przeciwieństwie do masywnych protez akrylowych proteza szkieletowa opiera swoją konstrukcję na cienkim metalowym szkielecie. Dzięki temu jest znacznie lżejsza i nie pokrywa całego podniebienia, co znacznie poprawia komfort noszenia. Jej stabilność zależy od precyzyjnego dopasowania do pozostałych zębów, które służą jako filary podtrzymujące całe uzupełnienie.

Właściwości protez szkieletowych

Najważniejsze właściwości protez szkieletowych wynikają z ich budowy. Podstawą konstrukcji jest metalowy szkielet, najczęściej wykonany z wytrzymałego i biokompatybilnego stopu chromowo-kobaltowego, który zapewnia jej niezwykłą trwałość oraz odporność na uszkodzenia. Pozwala to jednocześnie na znaczną redukcję grubości i wielkości protezy w porównaniu do tradycyjnych modeli akrylowych.

Dzięki temu proteza jest lżejsza i bardziej dyskretna w ustach, co minimalizuje dyskomfort i nie zaburza percepcji smaku. Ze względów estetycznych metalowe elementy pokrywa się częściowo akrylem w kolorze dziąseł. Najważniejszą zaletą jest jednak równomierne przenoszenie sił żucia, co chroni strukturę kostną i odciąża zęby filarowe, przedłużając ich żywotność.

Zastosowanie protez szkieletowych

Protezy szkieletowe stosuje się głównie do uzupełniania rozległych, częściowych braków w uzębieniu, gdy niemożliwa jest odbudowa za pomocą mostu protetycznego. Warunkiem ich zastosowania jest posiadanie przez pacjenta wystarczającej liczby zdrowych zębów, które mogą posłużyć za stabilne oparcie dla konstrukcji.

Przeciwwskazaniami do stosowania protez szkieletowych są:

• zaawansowane choroby przyzębia (paradontoza),
• znaczne zaniki kości wyrostka zębodołowego,
• alergia na metale wchodzące w skład stopu,
• zbyt słabe lub niekorzystnie rozmieszczone zęby filarowe, które nie zapewnią stabilnego oparcia.

Zalety i wady protez szkieletowych

Zalety: 

• Wysoki komfort użytkowania – proteza jest cieńsza i lżejsza od akrylowej, co ułatwia adaptację.
• Doskonała stabilność – nie przesuwa się podczas mówienia i jedzenia.
• Lepsze odczuwanie smaków – ograniczona płyta protezy nie zakrywa całkowicie podniebienia.

Wady: 

• Wyższy koszt w porównaniu do protez akrylowych.
• Kwestie estetyczne – metalowe klamry mogą być widoczne (problem ten rozwiązują droższe mocowania bezklamrowe).
• Wymóg posiadania zdrowych zębów filarowych – konstrukcja wymaga mocnego oparcia.

Koszt protezy szkieletowej

Koszt protezy szkieletowej, który pacjent pokrywa w całości (brak refundacji NFZ), wynosi orientacyjnie od 2500 do 3500 zł za jeden łuk zębowy. Ostateczna cena zależy od renomy gabinetu, złożoności przypadku i rodzaju mocowań – bardziej estetyczne rozwiązania, jak zatrzaski, podnoszą koszt.

Proces dopasowania protezy szkieletowej

Dopasowanie protezy to kilkuetapowy proces, który zazwyczaj wymaga od 3 do 5 wizyt. Główne etapy obejmują:

1. Konsultacja i diagnostyka – ocena stanu zębów, dziąseł i kości.
2. Przygotowanie zębów i wyciski – opracowanie zębów filarowych i pobranie precyzyjnych wycisków.
3. Przymiarka szkieletu – weryfikacja dopasowania metalowego szkieletu wykonanego w laboratorium.
4. Przymiarka z zębami w wosku – dobór i korekta ustawienia oraz koloru zębów.
5. Oddanie gotowej protezy – po ostatecznej akceptacji pacjent otrzymuje gotową protezę.

Jak wygląda proteza szkieletowa?

Zastanawiasz się, jak wygląda proteza szkieletowa? Jej podstawą jest cienki, ażurowy szkielet z polerowanego metalu. Na tej podstawie osadzone są różowe, akrylowe elementy imitujące naturalne dziąsła oraz sztuczne zęby, których kolor i kształt dopasowano do uzębienia pacjenta. Konstrukcję zaprojektowano tak, by zapewniała maksymalną dyskrecję i komfort.

Konstrukcja protezy różni się w zależności od łuku zębowego:

• Proteza górna – posiada zredukowaną metalową płytę na podniebieniu.
• Proteza dolna – ma formę metalowego łuku biegnącego po wewnętrznej stronie zębów.

Rodzaj mocowań ma kluczowe znaczenie dla estetyki: tradycyjne klamry bywają widoczne, w przeciwieństwie do niemal niewidocznych, dyskretnych zatrzasków czy zasuw.

System mocowania protez szkieletowych

Stabilność i komfort użytkowania protezy w dużej mierze zależą od wybranego systemu mocowania. Dostępnych jest kilka rozwiązań, które stomatolog dobiera indywidualnie, uwzględniając warunki w jamie ustnej pacjenta oraz jego oczekiwania estetyczne i finansowe.

Dostępne są dwa główne rodzaje mocowań:

• Klamry lane – standardowe rozwiązanie w postaci metalowych ramion obejmujących zęby filarowe.
• Mocowania bezklamrowe (zatrzaski, zasuwy, korony teleskopowe) – bardziej dyskretne i stabilne; wymagają przygotowania zębów filarowych (np. poprzez korony), z którymi się precyzyjnie łączą, co zapewnia bardzo dobrą estetykę.